خانم های باردار باید قبل و بعد از سزارین به نکات مهمی توجه داشته باشند. آشنایی با این مراقبت ها بسیاری از مشکلات و خطرات را کاهش می دهد.
خانم باردار باید در روز قبل از عمل سزارین چند نکته را رعایت کند، حتی در کسانی که برنامه زایمان طبیعی دارند، رعایت برخی نکات زیر توصیه می‌شود، چون در هر زایمان طبیعی هم احتمال سزارین اورژانسی وجود دارد.
مراقبت های قبل از سزارین
*حمام کردن در روز قبل از عمل به پیشگیری از عفونت محل جراحی کمک می‌کند. در مورد کسانی که زایمان طبیعی در پیش دارند، حمام کردن بعد از شروع دردهای خفیف توصیه می‌شود. برداشتن موی ناحیه عمل فقط در روز عمل توصیه می‌شود، نه روز قبل از عمل.
*بهتر است بیمار حداقل هشت ساعت قبل از عمل، چیزی نخورد، هرچند در بررسی‌های جدید، خوردن آبمیوه و آب ممنوع نیست، اما بهتر است مادر باردار حتی آب هم نخورد. البته در مواردی، مصرف آنتی‌اسید جهت خنثی کردن اسید معده توصیه می‌شود.
این توصیه‌ها جهت بهتر شدن روند بیهوشی داده می‌شود. در مورد زایمان طبیعی توصیه می‌شود بیمار پس از شروع دردهای خفیف از خوردن غذاهای سنگین پرهیزکرده و بیشتر از مایعات استفاده کند.
*دفع مدفوع در روز قبل از عمل هم به روند کلی بهبودی و کاهش دردهای پس از عمل کمک می‌کند. در مورد زایمان طبیعی هم توصیه می‌شود بیمار با شروع دردها با کمک روغن کرچک یا داروهای دیگر اجابت مزاج مناسب داشته باشد.
*پاک‌کرده لاک دست‌وپا قبل از عمل. در غیر این صورت، روز ورود به بیمارستان حتی جهت زایمان طبیعی این کار توسط پرسنل توصیه و انجام می‌شود، چرا که برخی کنترل‌های وضعیت اکسیژن‌رسانی و تنفسی بیمار، حین بیهوشی با توجه به رنگ بستر ناخن‌ها انجام می‌شود و ناخن باید بی‌رنگ باشد.
* درآوردن النگو و انگشتر و کلیه زیورآلات توصیه می‌شود. این مساله شامل گیره سرهای فلزی و کلاً هر جسم فلزی دیگری که در تماس با بدن است نیز می‌شود، زیرا این اجسام با وسایل کنترل داخل اتاق عمل و اتاق زایمان تداخل دارد.
ازآنجاکه حین بارداری، اغلب ورم دست و بدن و افزایش وزن وجود دارد، باید النگو و انگشتر قبل از تنگ شدن بیش‌ازحد خارج شود، وگرنه در اتاق زایمان یا اتاق عمل با وسایل مناسب انگشتر و النگو بریده و خارج می‌شود. به همین دلیل، کل لباس‌ها حتی لباس‌زیر، قبل از ورود به زایشگاه و اتاق عمل خارج و لباس بیمارستان یا اتاق عمل پوشانده می‌شود.
*در مواردی که خانم باردار استرس زیادی دارد، شب قبل از عمل مصرف یک عدد آرام‌بخش مثل دیازپام توصیه می‌شود.
آشنایی مادران با مراقبت‌های پس از سزارین به ایشان کمک می‌کند تا دوران نقاهت پس از زایمان را به دور از هرگونه خطری سپر نمایند. امید است این راهنما پاسخگویی شما مادر عزیز باشد.
مراقبت های قبل از سزارین
– تا 24 ساعت پس از سزارین، ممکن است خونریزی در حد قابل‌توجهی وجود داشته باشد، ولی به‌تدریج از حجم خون کاسته می‌شود. همچنین ترشحات واژن نیز ممکن است تا یک ماه دیده شود
– درد محل عمل و درد ناشی از انقباضات رحم در پی شیردهی ممکن است احساس شود. این درد به علت برگشت رحم به حالت قبل از حاملگی است و با مصرف مسکن تجویزشده توسط پزشک معالج کم می‌شود
پانسمان ناحیه سزارین ضدآب و شفاف است و می‌توانید هرروز به روش ایستاده، استحمام کنید
– توصیه می‌شود تا سه روز پس از سزارین از خوردن غذاهای نفاخ مثل میوه خام، آبمیوه خام، آب‌میوه‌های کارخانه‌ای چون ساندیس و …، حبوبات، پلو و خورشت بپرهیزید
-غذاهایی چون کباب، جوجه‌کباب، گوشت یا مرغ آب پز و سبزیجات پخته مثل هویج، کدو، سیب‌زمینی و آب رقیق کمپوت مناسب‌ترند
– در صورت یبوست از روغن‌زیتون، آلو خشک و انجیر خشک خیس کرده استفاده شود
– سعی کنید آب به میزان کافی مصرف نمایید، چراکه به رفع یبوست کمک می‌کند. از طرفی به علت شیردهی و خونریزی نیز به جایگزینی مایعات بدن نیاز دارید
– هنگام دفع ادرار و اجابت مزاج، برای جلوگیری از فشار به محل بخیه، از توالت فرنگی استفاده شود
– سعی کنید مرتباً راه بروید، چراکه راه رفتن هم از نفخ شما جلوگیری می‌کند و هم از یبوست
– به خاطر داشته باشید استراحت کافی، در فواصل فعالیت، به تسریع بهبودی دوران پس از زایمان کمک می‌کند
– سعی کنید در ساعاتی که نوزاد خواب است شما نیز استراحت نمایید و از دیدوبازدیدهای طولانی بستگان حتی‌الامکان بپرهیزید
– معمولاً اجازه انجام ورزش از روز دهم به بعد، در اولین ویزیت پزشک معالج توسط پزشک معالج، به فرد داده می‌شود
– مرتب از هر دو سینه به نوزاد شیر بدهید. در صورت حالات غیرعادی در سینه مثل سفتی سینه، درد، قرمزی و تب به پزشک معالج خود اطلاع دهید و به بیمارستان مراجعه نمایید
– همچنین شستشوی نوک سینه با آب ولرم، قبل و پس از هر بار شیردهی به‌منظور پیشگیری از آلودگی لازم است
– در صورت مشاهده تب، التهاب ناحیه جراحی (یعنی قرمزی، درد، ترشح)، تب و خونریزی شدید و غیرعادی به بیمارستان مراجعه نمایید
– داروهای نسخه شده را استفاده نمایید
– روز سوم پانسمان روی زخم را بردارید و پس از یک دوش کوتاه و ایستاده زخم محل عمل را با شامپو _ترجیحاً شامپو بچه _بشویید و با سشوار خشک‌کنید. از این به بعد باید روزانه زخم شسته و خشک گردد
– بین روزهای 7 تا 10 پس از عمل به پزشک معالج خود مراجعه کنید
– بین روزهای 3 تا 5 از زایمان نوزاد خود را برای آزمایش غربالگری به مرکزی که قبلاً به شما معرفی‌شده ببرید
– حداقل تا 40 روز از نزدیکی پرهیز کنید
– مادران سزارینی باید مقادیر زیادی مایعات و به‌خصوص آب بنوشند تا توانایی بدن برای التیام زخم‌ها افزایش پیدا کند
– برخی مادران از مصرف داروهای مسکن به دلیل تأثیر آنها بر روی شیرشان، خودداری می‌کنند. اما در اکثر موارد درد ناشی از سزارین آن‌قدر زیاد است که مادر از تحمل آن عاجز می‌شود و در روحیه او تأثیر بد گذاشته و به نوزاد هم منتقل می‌شود. بنابراین باید داروهای مسکن مصرف شود. پزشکان معمولاً داروهایی را تجویز می‌کنند که کمترین تأثیر را بر شیر مادر دارند
– به مادران سزارینی توصیه می‌شود در روزهای اول پس از زایمان، پیاده‌روی سبک را جزء برنامه‌های روزانه خود قرار دهند. پیاده‌روی سبب می‌شود تا جریان خون، بهتر و سریع‌تر در بدن به گردش درآید و زخم ناشی از عمل سزارین به‌سرعت بهبود پیدا کند
– اگر چند روز پس از زایمان احساس کردید که باید به گردش و تفریح بروید تا حال و هوایتان عوض شود، فرصت را از دست ندهید. هوای تازه و تفریح برای ارتقای روحیه مادران، بسیار مناسب است
– به مادران سزارینی توصیه می‌شود تمام وسایل لازم برای نوزاد خود را در دسترس قرار دهند تا زمانی که به آنها نیاز دارند مجبور به‌صرف وقت و انرژی برای یافتن آنها نباشند، وسایلی مانند پوشک نوزاد، پستانک، لباس بچه و …
